5.4 PINDAAN PERLEMBAGAAN
5.4.1 PINDAAN PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN (PP).
·
Perkara 159, PP memperuntukan
pindaan PP.
·
Perlembagaan dipinda apabila
Perlembagaan menghadpi proses penambahan / pemansuhan sesuatu dasar.
·
Pindaan Perlembagaan blh
dilaksanakan Parlimen tanpa melibatkan referendum rakyat terlebih dahulu.
·
Pindaan blh dibuat melaui 4 cara:
a)
Cara 1: mendapat persetujuan lebih
2/3 ahli Majlis Parlimen & diperkenan Majlis Raja-Raja.
b)
Cara 2: mendapat persetujuan lebih
2/3 ahli Parlimen & kelulusan YDN Sabah & Sarawak.
c)
Cara 3: perkara2 yg memerlukan
suara majoriti dlm Parlimen.
d)
Cara 4: perkara2 yg dipinda dgn
mendapat persetujuan drpd 2/3 drpd ahli Majlis Parlimen.
5.4.2 PINDAAN PERLEMBAGAAN NEGERI (PN).
·
Pindaan PN dibuat melalui
persetujuan 2/3 drpd ADUN dgn persetujuan Sultan(negeri beraja) atau YDN
(negeri x beraja) dgn persetujuan YDPA.
·
Antara perkara tersebut ialah:
a)
Kedaulatan sultan atau YDN.
b)
Kedudukan sultan atau YDN.
c)
Kuasa pengampunan sultan atau YDN.
d)
Keistimewaan DUN.
·
Pindaan PN yg memerlukan
persetujuan ADUN sahaja:
a)
Semua bentuk sumpah dan ikrar.
b)
Pemilihan dan pelantikan ADUN.
c)
Bilangan kerusi dlm DUN.
5.5 PILIHAN RAYA
·
Rakyat menentukan parti politikyg
membentuk kerajaan & mentadbir negara melalui pilihan raya.
·
Diadakan setiap tahun utk memilih:
a)
Wakil rakyat di Parlimen utk
memerintah negara.
b)
Wakil rakyat di DUN utk memerintah
negeri.
·
Boleh diadakan sblm tempoh 5 tahun
apabila YDPA membubarkan Parlimen atas cadangan PM.
5.5.1 SEJARAH & PERKEMBANGAN PILIHAN RAYA
·
Kwsn pilihan raya berubah dr
semasa ke semasa.
·
Pilihan raya pertama di Tanah
Melayu pd 1951 utk Majlis Perbandaran P. Pinang, seterusnya pd 1952 utk Majlis
Perbandaran KL(MPKL).
·
Pilihan raya MPKL, Parti Perikatan
UMNO-MCA memenagi 9 drpd 12 kerusi.
·
Dlm pilihan raya umum
pertma(1955), Parti Perikatan UMNO-MCA-MIC menang 51 drpd 52 kerusi. Isu utama
ialah kemerdekaan & permuafakatan kaum.
·
Pilihan raya umum
1964 & 1974 perjuangkan kestabilan politik akibat masalah Konfrontasi
Indonesia (1963) & peristiwa Rusuhan Kaum 13 Mei 1969.
·
Pilihan raya
penting kerana menunjukkan sikap pengundi terhadap parti yg memerintah &
parti pembangkang.
5.5.2 SURUHANJAYA PILIHAN RAYA (SPR)
TUJUAN
·
Perkara 113
hingga 120, PP menyentuh dasar SPR utk memelihara, menyelia & mengekalkan
proses demokrasi negara melalui pilihan raya yg adil & saksama.
·
SPR
bertanggungjawab utk memastikan rakyat dpt memilih wakil mereka melalui undian
secara langsung dlm setiap pilihan raya.
PERANAN
·
Menjalankan
urusan pendaftaran pemilih & penyemakan daftar nama pemilih.
·
Mengisi
kekosongan kerusi wakil rakyat dgn menjalankan pilihan raya bg Dewan Rakyat
& DUN serta pilihan raya kecil.
·
Mengkaji &
menyempadankan semula bahagian pilihan raya Parlimen & DUN dlm tempoh X krg
drpd 8 thn slps tarikh akhir penyelesaian urusan persempadanan sebelumnya.
·
Mendaftarkan
calon2 yg bertanding & memastikan calon berkelayakan.
·
Menerima &
menyelidik rayuan tntg keputusan pilihan raya utk memastikan kelancaran
perjalanan pilihan raya.
KEANGGOTAAN
·
Ahli2 SPR dilantik
YDPA slps berunding dgn Majlis Raja-Raja yg terdiri drpd:
a)
Pengerusi.
b)
Timbalan
Pengerusi.
c)
5 org ahli lain
yg membantu dlm urusan SPR.
·
SPR merupakan bdn
bebas drpd kawalan politik.
·
Bahagian Urus
setia SPR merupakan pusat pentadbiran SPR.
·
Urus setia ini berperanan
melaksanakan semua fungsi, dasar & keputusan SPR & ahli2nya terdiri
drpd:
a)
Setiausaha sbg
pentadbir.
b)
Pegawai pilihan
raya Negeri yg mengetuai pejabat pilihan raya Negeri.
c)
Kakitangan urus
setia.
·
Syarat2 menjadi
ahli SPR:
a)
Berumur kurang
drpd 65 tahun.
b)
Tidak muflis.
c)
Tdk memegang
jawatan bergaji yg lain.
d)
Bukan ahli mana2
parti politk / wakil Dewan Parlimen atau DUN.
5.5.3 ELEMEN PENTING PILIHAN RAYA
PERATURAN PILIHAN RAYA
·
Undang2 &
peraturan berkaitan urusan pilihan raya diwujudkan:
a)
Akta Kesalahan
Pilihan Raya 1954 (Akta 5).
b)
Akta Pilihan Raya
1958 (Akta 9)
c)
Peraturan2
Pilihan Raya ( Perjalanan Pilihan Raya) 1981.
d)
Peraturan2
Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 1971.
e)
Peraturan2
Pilihan Raya (Pengundian mmelalui Pos bg semenanjung Malaysia) 1959.
f)
Peraturan2
Pilihan Raya (Pengundian mmelalui Pos bg Sabah & Sarawak) 1968.
PENGUNDI
·
Setiap pengundi
(kecuali Wilayah Persekutuan) dikehendaki membuang 2 kertas undi (permilihan
wakil DUN & Dewan Rakyat).
·
Kelayakan
pengundi:
a)
Warganegara
Malaysia.
b)
21 tahun ke atas.
c)
Berdaftar dgn SPR
d)
Bermastautin di
bhgian pilihan raya.
e)
Tdk hlg
kelayakan.
·
Bg yg
bermastautin di luar kwsn pilihan raya blh mengundi pos, antaranya:
a)
Anggota
perkhidamtan awam ( termasuk
isteri/suami) yg bertugas di luar negara.
b)
Pegawai2 SPR yg
bertugas pd hari pengundian.
c)
Anggota polis
sebagaimana yg ditetapkan oleh undang2 Malaysia.
d)
Pegawai tentera
yg berkhidmat di hutan belantara.
e)
Pelajar2 (
termsuk suami/isteri) yg belajar di luar negara semasa pilihan raya.
·
Kertas undi pos mesti sampai kpd Pegawai Pengurus
SPR sblm 5 ptg hari pengundian.
·
Urusan
pendaftaran & penyemakan daftar pemilih atau pengundi dijalankan spnjg
tahun.